گرایش انسانی شعر احمد عبدالمعطی حجازی

شعر عربی از گذشته تاکنون به انسان و دغدغه¬های او توجه داشته است؛ اما این توجه در دوره¬های گذشته، کم¬رنگ¬تر از دوره¬-ی معاصر به نظر می¬رسد. بعد از این¬که جهان و سرزمین¬های عربی، تحولات سیاسی و اجتماعی بسیاری را پشت سر نهاد، مسائل انسانی بیش از پیش، مورد توجه شاعران واقع گشت. شاعران معاصر، سعی نمودند به عنوان یک عضو از جامعه، به مسوولیت خویش در برابر توده، عمل نمایند و این انجام تکلیف نیز با شکل¬گیری تحول در معنا و فرم شعر جدید همراه بود؛ بدین شکل که آن¬ها ضمن عمل به وظیفه دریافتند که دیگر عصر شعر مناسبتی به سر آمده و آن¬ها باید با حفظ چارچوب هنری، موضوع شعر خویش را از انسان و مسائل انسانی موجود انتخاب نمایند و به جای فرا واقع¬نگری گام در مسیر کشف و انعکاس واقعیت نهند. احمد عبدالمطی حجازی، شاعر معاصر مصر، از مشهورترین شاعرانی است که در چنین فضایی حرکت می¬کند؛ او نه تنها به انسان عربی بلکه به انسان در هر کجای جهان، نظر می¬افکند و شعر خود را که سرشار از مفاهیم انسانی است، در اختیار جوامع بشری قرار می¬دهد. حجازی، فنون هنری را به عنوان ابزاری برای طرح بهتر مسائل انسانی به کار می¬گیرد. او عذاب انسان معاصر را از شرایط اجتماعی سیاسی که خود نیز آن¬ها را تجربه نموده است، در شعرش به تصویر می¬کشد و راهکارهای خود را برای رهایی انسان از این عذاب ارائه می¬دهد؛ مسائل سیاسی از مهم¬ترین دغدغه¬های حجازی است که در کنار مقوله¬ی شهر و روستا، عشق و زن و گرایش¬های دینی و معنوی، مفاهیم انسانی شعر او را شکل می¬دهند. نتایج به دست آمده از بررسی مسائل انسانی در شعر حجازی نشان می¬دهد که او فرزند زمان خود است و پرداختن به دغدغه-های انسانی، بزرگترین دغدغه¬ی شعری اوست و این که او خواسته یا ناخواسته بین همه مسائل انسانی ارتباط برقرار می¬کند. کلید واژه: شعر معاصر، انسان، احمد عبدالمعطی حجازی، جامعه.